1886 ging de eerste Nederlandse openbare elektriciteitscentrale van start, het begin van de elektrificatie, het opwekken en distribueren van elektriciteit. Er ontstond een 50 hertz (Hz) wisselspanning op ons lichtnet, met een mooie sinusgolf. De sinusvormige golfvorm of sinus is de fundamentele aard van de wisselstroom (AC) en wisselspanning. Het heeft ronde bochtjes in een mooi herhaalde golfvorm. Door de komst van allerlei energie zuinige apparatuur veranderde de mooie sinusvorm in een piekvorm of blokvorm. Het lichtnet raakt rond het jaar 2000 echter steeds voller met deze hoekige blokvorm en vervuild de stroom, vandaar de naam ‘vuile stroom’. Apparaten hebben steeds meer schakelende voedingen en omvormers en zorgen zo voor een grote hoeveelheid vervuiling op het lichtnet.

Lichtnet, elektriciteitsnet of laagspanningsnet
Van energiecentrale naar eindgebruiker is een stelsel van leidingen aangelegd om de energie (stroom) te transporteren, het elektriciteitsnet. Meestal komt het bij woningen en bedrijven binnen in de meterkast. Vanaf de meterkast lopen de leidingen (het lichtnet) door muren, kruipruimtes, vliering en op het plafond naar kamers en plekken waar een stopcontact zit. Daar waar we stroom nodig hebben voor verlichting en/of huishoudelijke apparaten. Op ons lichtnet staat 230 volt en net als in heel Europa is er gekozen voor wisselstroom (AC). Bij wisselstroom veranderen de elektronen razendsnel van richting en geven zo een spanning, die ook steeds van richting verandert.

Keus voor wisselstroom
Deze wisselspanning van het lichtnet, heeft een frequentie van 50 hertz. Bij wisselstroom keert de richting 50 maal per seconde om (50Hz frequentie). De meeste apparaten in huis werken echter op gelijkstroom. Bij gelijkstroom (DC) stromen de elektronen één richting op. Gelijkstroom is moeilijker te transporteren van elektriciteitscentrale naar gebruiker, vandaar de keus in Nederland voor wisselstroom. De wisselstroom uit de wandcontactdoos moet worden omgezet in gelijkstroom. Dit gebeurt in het voedingsgedeelte van het apparaat, dat ofwel is geïntegreerd in het apparaat ofwel als externe adapter is uitgevoerd. In huishoudelijke en elektronische apparaten worden als schakelende voeding vaak een een AC/DC inverter* gebouwd. Een elektronische schakeling die wisselstroom omzet in gelijkstroom.

* Een wisselrichter (ook wel omvormer of inverter genoemd) is een elektronische schakeling die gelijkstroom omzet in wisselstroom (daarom vaak gedefinieerd als een AC/DC-convertor) en afhankelijk van de instellingen, in elke gewenste spanningsvorm, stroomsterkte en pulsfrequentie kan omvormen.

Een elektrisch wisselveld
We spreken van een elektrisch wisselveld (of een laagfrequente veld), wanneer er wisselspanningen ontstaan in de elektriciteitsleidingen en in de snoeren van apparaten. Elk apparaat wat schakelend een wisselspanning maakt om vermogen om te vormen, creëert daarbij een elektrisch en magnetisch veld naast het feit dat alles wat beweegt (in dit geval de stroom) een elektromagnetisch veld (straling in de volksmond) veroorzaakt. Alle elektrische apparaten, snoeren en leidingen geven dus een dit laagfrequent veld af als ze op het elektriciteitsnet zijn aangesloten of op een accu functioneren (ook al staan ze uit). Leidingen welke netjes weggewerkt zijn in muren en plafonds die de stroom transporteren naar waar nodig. De wisselspanning in de elektriciteitsleiding blijft alleen niet in de leiding, maar gaat ook dwars door de muur heen, in de woonkamer, slaapkamer en alle ruimten van de woning. De mens dicht bij de muur pakt deze spanning op en dit veld, deze spanning, veroorzaken in een lichaam inwendige stromingen die een ziekmakend effect kunnen hebben op de lange termijn.

Volt per meter (V/m)
De elektrische veldsterkte wordt gemeten in Volt per meter. Dit elektrisch veld ontstaat bij alle snoeren, kabels en leidingen, wanneer deze op het lichtnet aangesloten zijn, ook wanneer er geen stroom gebruikt wordt. Ook kunnen wanden en plafonds waarin leidingen lopen (denk aan halogeen lampen in het plafond) over het hele oppervlak een elektrisch veld uitstralen.

Energiezuinige apparaten en vuile stroom (netvervuiling)
Om nu zo min mogelijk stroom te vragen zijn er energiezuinige apparaten op de markt gekomen. Deze energiezuinige apparaten hebben niet het hele stroomaanbod in de leiding nodig. Neen, ze plukken hapjes stroom van het lichtnet door een schakelende voeding*. Het mooie patroon van de 50 Hertz in gelijkmatige ronde boogjes, wordt veranderd in een vierkant pulspatroon, in het frequentiegebied tussen de 300 Hz en 100 kilohertz (KHz). Een frequentie die valt onder de laagfrequente radiostraling. De Super low frequency (SLF), de Ultra low frequency (ULF) en de Very low frequency (VLF). Het is deze blokgolf die de ‘vuile stroom’ veroorzaken.

Magnetisch veld (n/T)
Naast het laagfrequent elektrisch wisselveld, ontstaat automatisch een magnetisch veld. Uitgedrukt in NanoTesla. Apparaten die werken op stroom (bijvoorbeeld tv, laptop, wasmachine en koffiezetapparaat) stopcontacten en alle elektrische leidingen hebben naast een elektrisch vels, een magnetisch veld. En net als de elektrische wisselvelden gaan ook magnetische velden dwars door muren en vloeren heen.

 Netvervuiling door omvormers
Veel apparaten hebben omvormers (schakelende voedingsapparaten die zorgen voor een grote hoeveelheid vervuiling op het lichtnet). Denk bijvoorbeeld aan de:
-kastjes tussen de zonnepanelen;
-opladers (adapters) van mobiele telefoons, tablets en laptops;
-spaar- en ledlampen
-tl-lampen;
-lichtdimmers;
-traploos regelbare ventilatie-, koel- en verwarmingssystemen.

Het piek-of blokpatroon
Dit piekpatroon heeft invloed op een organisme, op een mens. Naast het feit wat de wisselstroom al die jaren heeft gedaan met een organisme is het elektriciteitslichtnet sinds de energiezuinige apparatuur een stuk onaangenamer geworden in je eigen woning. Door wetenschappers wordt zelfs door de elektrificatie gezegd dat het een oorzaak kan zijn van de vele welvaartsziekten. Een onderzoek van Milham (hoofdepidemioloog in de Verenigde Staten) uit 2009, toont aan dat elektriciteit de oorzaak is van een aantal welvaartsziekten, zoals hart- en vaatziekten, adhd, reuma, kanker, astma, diabetes, chronische vermoeidheidssyndroom en depressies die tot zelfmoord leiden. Milham wijst er in 1997 al op dat werknemers die met elektriciteit werken een hoger sterftecijfer hebben dan mensen met sommige soorten kanker. Hij legt het verband tussen de toename van deze ziekten en het invoeren van het elektriciteitsnet. In 1940 waren er namelijk twee grote bevolkingsgroepen: de stedelijke met elektriciteit en de landelijke, waar de elektriciteit nog geleidelijk moest worden ingevoerd. Door de twee groepen met elkaar te vergelijken heeft Milham aangetoond dat bovengenoemde ziektes veroorzaakt werden door elektrificatie en niet door de levensstijl. Als conclusie is Milham overtuigd dat een groot deel van de welvaartsziekten nu te voorkomen waren geweest! Ons lichtnet is dus óf niet veilig genoeg óf we weten te weinig hoe dit inwerkt op een organisme.

Schoon terug leveren
Grote instellingen zoals ziekenhuizen hebben de verplichting om deze vuile stroom schoon terug te leveren aan het energiebedrijf. Bij particulieren bestaat deze verplichting niet. Woon je dus in een flatgebouw, dan is de kans erg groot dat je de vuile stoom binnen krijgt van een ander! Je zult maar gevoelig zijn voor dat veranderende blokjes-patroon!

Een biokabel of hetzelfde woord hiervoor is: afgeschermde installatiekabel. Bio kabel is een merk maar tevens een begrip. Een begrip in de wereld van de elektrogevoeligen.

Wat kun je zelf doen?
Er zijn plekjes in je woning die niet lekker voelen, maar je weet niet waarom. Het plekje waar je altijd zit te lezen omdat de leeslamp daar staat bijvoorbeeld. Het enige plekje waar het stopcontact nog vrij is voor de leeslamp. Maar het voelt niet lekker. Een onrustig gevoel geeft het wanneer je daar zit. Ook het bed staat niet echt prettig. Je valt moeilijk in slaap en wordt ’s nachts vaak wakker met kramp. Misschien staat het bed tegen een muur waar elektriciteitsleidingen doorheen lopen? Je lichaam wordt op die manier gemakkelijk met tientallen volt per meter opgeladen. Zou dát de oorzaak zijn? Dit is gemakkelijk om uit te zoeken door:
-het bed weg te zetten van muren met leidingen. Weet dat de spanning, de straling van de elektriciteitsleidingen door een ijzeren bed geleid wordt en zo het hele bed een hoge belasting geeft. Een bed waar je meestal acht uur in ligt;
-Ook kan de stroom er ‘s nachts af. Zet de schakelaar in de meterkast, waar je slaapkamer de stroom van krijgt, uit! Een zaklamp is handig voor nachtelijk toiletbezoek en een wekker op batterijen om op tijd wakker te worden;
-Stekkers uit stopcontacten halen bij geen gebruik van apparatuur;
-Er zijn ook schakelaars te koop (netvrijschakelaars voor in de meterkast) die bij geen stroomvraag automatisch   een groep uitschakelen;
-Verder zijn er filters te koop voor in het stopcontact. Filters die de laagfrequente straling uit de leidingen van het lichtnet verminderen tot verwijderen;
-Heel rigoureus is het om je lichtnet te vervangen (of een gedeelte) met de afgeschermde isolatiekabel. Een biokabel of afgeschermde isolatiekabel is een elektriciteitskabel die gebruikt wordt om stroom te vervoeren en die geen elektromagnetische straling doorlaat!

Wisselstroom voldoet niet meer
Dat de stroomvoorziening in ons land soepel verloopt, vinden we de normaalste zaak van de wereld. Toch komt hier na 2020 verandering in als de energievoorziening niet rigoureus reorganiseert. Met de vele zonnepanelen en de huidige 5G generatie voor de mobiele telefonie, stevenen we af op overbelasting, omdat deze technologieën een heel groot beroep doen op het elektriciteitsnetwerk. De tegenwoordige elektronica werkt grotendeels op gelijkspanning en verder leveren de meeste duurzame energiebronnen ook vooral gelijkspanning.

Gelijkstroom (DC) levering
In 2018 staat te lezen: Gebouwen op gelijkspanning. Ons huidige elektriciteitsnet levert uitsluitend ‘ouderwetse’ wisselspanning (AC). Ergens tussen het stopcontact en de moderne apparatuur wordt dit dan omgezet in gelijkspanning (DC). Voor de elektrogevoelige zou dan geen omvormer meer nodig zijn en het is maar afwachten of de apparaten niet allemaal ‘smart’ ontwikkeld worden. Laat er ook apparaten te koop zijn zonder wifi en bleutooth!

Bronnen

https://www.jrseco.com/nl/biologische-effecten-van-netvervuiling/

https://scholar.google.nl/scholar?q=%22A+new+electromagnetic+exposure+metric:+High+frequency+voltage+transients+associated+with+increased+cancer+incidence+in+teachers+in+a+California+school%22+author:milham

https://www.emvion.nl/lichtnetvervuiling-op-kantoor/

https://www.detechniekachternederland.nl/article/energie/gebruik-duurzame-energie/gebouwen-op-gelijkspanning