Datacentrum Amsterdam

Van 11 tot 22 november 2024 was de 29e klimaattop van de Verenigde Naties in Bakoe, Azerbeidzjan waar 38 landen meedoen. Een klimaattop, die officieel bekend staat als de “Conferentie van Partijen” (Conference of the Parties, COP), wordt georganiseerd onder het Klimaatverdrag van de Verenigde Naties (UNFCCC). Een kabinetsdelegatie voor Nederland ging naar de VN-Klimaatconferentie COP29 in Azerbeidzjan. Het kabinet werd vertegenwoordigd door minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Vincent Karremans van Jeugd, Preventie en Sport. De 29e VN-klimaatconferentie had als thema: In Solidarity for a Green World en staat onder andere in het teken van het vaststellen van een nieuw klimaatfinancieringsdoel, betere regels voor de koolstofmarkten en de 5-jaarlijkse nationale klimaatplannen (NDCs- Nationally Determined Contributions) van elk land onder het Akkoord van Parijs.

Het klimaat is een van de meest complexe systemen die we kennen. Tal van factoren beïnvloeden het klimaat, op tijdschalen van uren tot miljoenen jaren. Het gaat om een chaotisch proces van oceaanstromen, de overgangen van waterdamp, water en ijs in de atmosfeer, neerslag, convectie, zonneactiviteit, bewolking, biologische processen, vulkaanuitbarstingen, schommeling van de aardas en vele andere processen en effecten. De klimaatsverandering raakt boeren in Bangladesh tot inwoners van Nederland. Klimaatverandering beïnvloedt niet alleen onze natuur, maar ook het weer, de economie en onze leefomgeving met droogtes, hittegolven en hevige regenbuien.

C02
Wetenschappers hebben vastgesteld dat er vooral steeds meer broeikasgas (of koolstofdioxide CO2 en methaan*) op aarde voorkomen. CO2 (koolstofdioxide) is een kleur-en reukloos gas dat bestaat uit een verbinding tussen koolstof (C) en zuurstof (O2) en de toename van CO2 komt vooral door;
-de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool,
-de landbouw (door aardgasgebruik in de kassen en bijvoorbeeld door de mestafscheiding van vee, de toename van methaan);
-het moerasgas in waterrijke gebieden;
-door het weglekken van aardgas;
-internationale scheep- en luchtvaart.
Tijdens de klimaattop is een belangrijk item dan ook het terugdringen van de broeikasgasemissie.

Want volgens het meest recente rapport van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) is het zeer waarschijnlijk (meer dan 90 procent kans) dat het grootste deel van de opwarming van de aarde in de afgelopen decennia is toe te schrijven aan de waargenomen toename van broeikasgassen.

Broeikasgas CO2 (koolstofdioxide)
Het meest bekende en belangrijkste broeikasgas achter de hedendaagse klimaatverandering is CO2. Kooldioxide (C02) is na waterdamp het belangrijkste broeikasgas. De jaarlijkse koolstofuitstoot zorgt ervoor dat er grote hoeveelheden CO2 worden uitgewisseld tussen de biosfeer en de oceanen enerzijds en de atmosfeer anderzijds.

Het draadloos gebruik en datacentrums
Eén grote vervuiler wordt echter niet genoemd en er zijn geen maatregelen voor getroffen: het draadloze gebruik. Er komt namelijk CO2-uitstoot vrij van alle draadloos gebruik door de koelcentrales (datacentrums) dan van o.a. de luchtvaart. In 2022 is duidelijk dat ICT (informatie- en communicatietechnologie) ook een van de meest vervuilende sectoren is geworden. Onder ITC verstaat men het volledige domein dat de hardware, software, randapparatuur en netwerken voor de mobiele communicatie omvat. ICT verwijst naar digitale apparatuur of diensten die gericht zijn op communicatie zoals;
-email,
-intranet (een privaat computernetwerk),
-Narrowcasting/ Digital Signage (een systeem wat het mogelijk maakt om met digitale informatieschermen inhoud te presenteren aan een doelgroep),
-Corporate app (elke computertoepassing die wordt gebruikt door zakelijke gebruikers).

Vooral deze diensten, die gericht zijn op de communicatie zijn datacenters* nodig om al het verkeer van het netwerk te kunnen verwerken en deze datacentrums zorgen eveneens voor de uitstoot van CO2. In 2010, waren deze datacenters verantwoordelijk voor twee procent van de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van broeikasgassen (BKG), in 2020 4% en in 2025 is de verwachting 10% en als de huidige groeilijn zich doorzet is ICT verantwoordelijk voor 14 procent van de mondiale broeikasgasuitstoot in 2040!

*Een datacenter of datacentrum, ook wel rekencentrum genoemd, is een faciliteit waar ICT-apparatuur wordt ondergebracht en datacenters zijn het kloppend hart van de digitale samenleving. Een datacenter is een industrieel, hoogbeveiligd pand, gebouwd met één doel: zorgen dat computerservers met digitale applicaties altijd blijven draaien, 365 dagen per jaar, 7 dagen per week, 24 uur per dag. Zonder datacenters valt in Nederland het hele maatschappelijke leven stil zoals:
-verkeerslichten werken dan niet meer,
-bruggen gaan niet meer open,
-ambulances rijden niet meer,
-we kunnen niet meer e-mailen, whatsappen, geen muziek en video meer streamen en
-het internet gaat op zwart.

Met nog meer aankomende streamingsdiensten en het internet-der-dingen dat digitaal gebruik zal ondersteunen, neemt het energieverbruik alleen al van datacenters* toe tot bijna 10% in 2025 van wereldwijde energie verbruik. In 2022 telde Nederland alleen al ongeveer tweehonderd datacenters, en zijn er plannen voor 20 tot 25 nieuwe vestigingen of uitbreiding.
De ICT-sector is dus hard op weg om een van de meest vervuilende sectoren wereldwijd te worden: lekker snel internet, augmented-reality (AR), virtual-reality (VR) en mixed-reality. Maar hoe zit dat met het klimaat en de uitstoot van C02? En waarom blijft dit onderbelicht? Want de milieu-impact hierop wordt zwaar onderschat en niet eens genoemd.

Frank Vandenheede, docent Ethics & Technology bij Thomas More, stelt dat de cloud nu al een grotere ecologische voetafdruk nalaat dan de luchtvaartindustrie. De datacenters voor cloudcomputing verbruiken volgens zijn bevindingen nu al ongeveer 3 procent van de globale energieproductie, met een stijging naar acht procent in de loop van de volgende jaren!

* De cloud is een verzamelnaam voor het online opslaan en opvragen van data (bestanden zoals foto’s, video’s en tekstdocumenten). De grote techbedrijven, zoals Apple, Microsoft en Google geven gebruikers online opslagmogelijkheden en doen dat gratis.

Bronnen:
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/11/06/kabinetsdelegatie-naar-vn-klimaatconferentie-cop29-in-azerbeidzjan
Foto:https://nl.wikipedia.org/wiki/Datacenter#/media/Bestand:Datacenter_Equinix_AM3_&_AM4_Amsterdam.jpg