De Westerbork Synthese Radio Telescoop (kortweg WSRT ook bekend als Radiosterrenwacht Westerbork c.q. Zwiggelte) is een uit veertien losse parabolische antennes bestaande radiotelescoop in de bossen nabij Hooghalen en Westerbork in Drenthe. De WSRT is in 1970 in gebruik genomen.
De opvolger; Apertif
Op 13 september 2016 wordt Apertif in gebruik genomen. Het Apertif-project betreft de vervanging van de huidige radio-ontvangers die in het brandpunt van elk van de schotels zijn gemonteerd. De nieuwe Apertif-ontvanger bestaat uit een reeks van meer dan 100 eenvoudige antennereceptoren die heel erg zullen werken als een radiocamera. Dit revolutionaire nieuwe cameraconcept vergroot het bestaande gezichtsveld van de Westerbork-telescoop met meer dan een factor dertig! Door een dergelijke uitbreiding kunnen astronomen sterrenstelsels, pulsars en magnetische velden in het universum op een nieuwe en ongekende manier bestuderen. De benodigde technologische ontwikkeling voor dit geavanceerde antennesysteem is gefinancierd via subsidies van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Europese Commissie (EC).
De vernieuwde Apertif ontvanger met 121 dipolen.
Apertif
Apertif bestaat uit PhasedArrayFeed (PAF) antennes, bestaan uit 121 dipolen waarmee elektronisch 37 bundels gemaakt kunnen worden, voor een supersnelle hemel observatie. De WSRT wordt beheerd door de ASTRON, in Dwingeloo en is beschikbaar voor wetenschappers uit elk land. Het maakt ook deel uit van het Europese VLBI-netwerk (EVN) van radiotelescopen. Naast Apertif is een opstelling van 40 supersnelle servers aangesloten: ARTS. Dit instrument neemt continu, in vele banden, de hemelsignalen op. Twaalf van de veertien schotels hebben dit nieuwe instrument dat bestaat uit 121 Vivaldi-antennes*, gerangschikt in een rooster van elf bij elf. Deze instrumenten zijn geplaatst op de plek waar eerst een enkel ontvangstelement zat, in het brandpunt van de schotel.
*De Vivaldi-antenne, ook wel de Vivaldi-notch-antenne genoemd, en ook bekend als de tapered slot-antenne (TSA), is eenvoudig te fabriceren op een printplaat en kan een ultrabrede bandbreedte bieden.
Vernieuwde Westerbork legt eerste kosmische radioflitsen vast
9 maart 2020 heeft de vernieuwde telescoop kosmische radioflitsen vastgelegd. De radioflitsen zijn ontdekt door Leon Oostrum, promovendus bij het Nederlands instituut voor radioastronomie (ASTRON) en aan de Universiteit van Amsterdam. “Deze eerste resultaten laten al meteen zien dat de snelle radioflitsen nog vele mysteries bevatten”, zegt Oostrum, want we weten nog niet precies wat dat zijn, behalve dan dat het gewoon licht is. Wat we zien is een heel felle en heel korte lichtflits aan de hemel. Die flits komt van een enorme afstand, miljoenen keren zo ver als de sterren die we kunnen zien. Wij proberen te achterhalen wat het zijn.” De onderzoekers hebben ontdekt dat er flinke verschillen zijn ‘in het gedrag van zogenoemde snelle radioflitsen’. Die zenden veel energie uit en doorkruisen het heelal.
Snelle radioflitsen of Fast Radio Burts (FBR)
‘Snelle radioflitsen’ of Fast Radio Bursts (FBR) duren maar eenduizendste van een seconde. Je weet ook niet waar of wanneer er een zal afgaan, dus je kunt er met een radiotelescoop niet gericht naar op zoek. Daardoor werden ze pas in 2007 – bij toeval – ontdekt. Inmiddels zijn er meer dan honderd waargenomen. De meeste zijn afkomstig uit verre sterrenstelsels. E zijn slechts 25 FRB’s gerapporteerd, maar de verwachting is dat de nieuwe high-speed wide-field radiocamera voor de Westerbork Synthesis Radio Telescope (Apertif) en andere telescopen over de hele wereld duizenden FRB’s zal vinden.
Lichtflitsen
Op12 mei 2020 denken astronomen achterhaald te hebben waar de vreemde, korte radiopulsen uit de kosmos vandaan komen. Ze zagen zo ’n snelle radio-uitbarsting (FRB) in ons eigen sterrenstelsel, die afkomstig leek te zijn van een neutronenster met een extreem sterk magneetveld. Lichtflitsen van “magnetars* (een bijzonder soort neutronenster)”, zegt mede-ontdekker Chris Bochenek van het California Institute of Technology.
*Een magnetar is een bijzonder soort neutronenster – het stoffelijk overschot van een zware ster die aan het eind van zijn leven is geëxplodeerd. Zo ’n rondtollend ‘sterrenlijk’ is hooguit 25 kilometer in diameter en heeft een extreem hoge dichtheid: één kubieke millimeter weegt een slordige honderdduizend ton. Magnetars hebben een magnetisch veld dat al gauw tien biljoen keer sterker is dan dat van de aarde, genoeg om op honderdduizend kilometer afstand, de magneetstrip van je betaalpas te wissen. Bovendien gaat het gepaard met het uitzenden van grote hoeveelheden hoog-energetische elektromagnetische straling vooral röntgen- en gammastraling.
Bescherming tegen lichtflitsen
De deeltjesstroom met ioniserende straling en niet-ioniserende straling, de Fast Radio Bursts (FBR), bevinden zich binnen maar dus ook buiten onze Melkweg. Op aarde hebben zijn er twee belangrijke schilden die mens, flora en fauna afschermen tegen deze deeltjes namelijk:
-een magnetisch veld dat deeltjes kan vangen. Er zijn echter ook deeltjes die door het aardmagnetisch veld heen komen. Deze krijgen dan te maken met het tweede schild:
-onze atmosfeer. Dit is een soort kogelwerend vest, dat de klap kan opvangen van hoog-energetische deeltjes. Als gevolg van deze botsingen tussen kosmische deeltjes en de aardatmosfeer, ontstaat er een deeltjeslawine van onder andere deeltjes met een veel lagere energie (nog te hoog). Die kunnen ons wel bereiken op het aardoppervlak.
2021
Met een gezamenlijke inspanning van verschillende radiotelescopen in de Verenigde Staten en Europa, waaronder de radiotelescoop in Westerbork weet men in 2021 dat de oorzaak van een radioflits, komt vanaf o.a. een relatief klein en zwak sterrenstelsel op een afstand van drie miljard lichtjaren afstand is. Wat voor gebeurtenis de radioflitsen veroorzaakt is niet duidelijk, maar wetenschappers halen in ieder geval een streep door de theorie dat de radioflitsen alleen uit onze eigen Melkweg afkomstig zijn.
Kosmische straling
Kosmische straling of hoogtestraling is een verzamelnaam voor deeltjes met een hoge energie (ioniserende straling zoals röntgen of gammastraling) die zich tussen alle hemellichamen in het heelal bevinden, het interstellair medium*. Kosmische straling bereikt ook de aarde en de aardatmosfeer zorgt ervoor dat het grootste deel van deze schadelijke straling echter niet het aardoppervlak bereikt.
*Interstellair medium (ISM) is de term die gebruikt wordt om alle materie (interstellaire materie, ook afgekort als ISM) en energie (interstellair stralingsveld), dat zich tussen de sterren in het sterrenstelsel bevindt, aan te duiden.
Oorsprong kosmische straling
De oorsprong van de kosmische straling is slechts ten dele bekend. Laag-energetische deeltjes komen van de zon (de zonnewind) en van sterren uit het melkwegstelsel. Deeltjes met energieën tot ongeveer 1016 eV (elektron-volt) zijn afkomstig van supernova’s (het verschijnsel waarbij een ster explodeert). Deeltjes met nog meer energie kunnen aan galactische magneetvelden ontsnappen en hebben waarschijnlijk een extragalactische oorsprong. Hierbij wordt gedacht aan Gamma-Ray Bursts (GRB)*, actieve kernen van ver weg gelegen sterrenstelsels, en aan andere verschijnselen die met zeer energetische plasmajets** gepaard gaan. Kosmische straling kan ook afkomstig zijn van zwarte gaten, hypernova’s, gammaflitsen en actieve sterrenstelsels.
*Een gammaflits of gamma-ray burst (GRB) is een heftige uitbarsting van hoogenergetische gammastraling en duurt van enkele milliseconden tot enkele minuten. Men heeft geconcludeerd dat de waargenomen gammaflitsen afkomstig kunnen zijn van verre sterrenstelsels of het sterrenstelsel waar de Aarde en de Zon zich in bevinden (Melkweg). Tijdens de flits is de energie-uitstoot honderden malen meer dan de straling die afkomstig is van een supernova-uitbarsting.
**Plasma jet
Superzware zwarte gaten in het centrum van sterrenstelsels zenden vaak straalstromen (jets) van gas of plasma uit. Die jets ontstaan doordat het zwarte gat gas en stof uit zijn omgeving naar zich toe trekt. Dit materiaal verzamelt zich in een schijf van materie die om het zwarte gat heen draait. Een deel ervan valt in het zwarte gat. Bij de polen van het zwarte gat wordt een ander deel, door de turbulente energie, de ruimte in geblazen”, zegt astronoom Jacques Roland van het astrofysica-instituut in Parijs.
Maar wat doen alle kunstmatige elektromagnetische velden van alle satellieten voor 5G met een mensenlichaam en voor alle leven op aarde? Alle kunstmatige elektromagnetische velden op aarde van alle antenne-installaties, slim cell ’s, IoT en wifi samen met de kosmische straling op aarde welke wél de aardbodem bereikt? Zijn er nog niet genoeg mensen die aangeven dit te voelen en er onwel van te worden? Mensen die nu al waarschuwen? Moet er eerst nog meer straling zijn en dan pas de constatering dat de mensheid toch niet tegen al die toegevoegde kunstmatige straling kan? Laat het nooit zover komen. Gebruik je gezonde verstand!
Foto Telescopen Westerbork: https://www.astron.nl/dailyimage/main.php?date=20180913
Foto apertif:https://tweakers.net/reviews/6311/2/astron-betere-radiotelescopen-veel-meer-data-meer-schotels-meer-antennes-meer-data.html
https://www.dvhn.nl/drenthe/Westerbork-telescoop-legt-eerste-kosmische-radioflitsen-vast-25436751.html?fbclid=IwAR2G9A645reryj3S4IAIBZuqf2zLwAGnaL3MzCYnZcRUdUPpDWzrZiBNaT4
https://www.astron.nl/telescopes/wsrt-apertif/
https://www.dvhn.nl/drenthe/Westerbork-telescoop-legt-eerste-kosmische-radioflitsen-vast-25436751.html?fbclid=IwAR2G9A645reryj3S4IAIBZuqf2zLwAGnaL3MzCYnZcRUdUPpDWzrZiBNaT4
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kosmische_straling
Reacties door Ria Luttikhold