Een analoge meter
Vanaf januari 2026 moeten de mensen met een analoge meter van de netbeheerder uit de eigen regio, de analoge meter vervangen voor een slimme of digitale meter en vanaf 2027 is dit verplicht.
Analoge meters zijn verouderd en niet geschikt voor de toekomst. Daarom staat in de wet dat alle analoge meters moeten worden vervangen door de nieuwe energiemeters en de netbeheerders gaan analoge meters vervangen.

Netbeheerders
Netbehherders in Nederland:
-Liander. Liander is de grootste netbeheerder in Nederland. Het bedrijf is verantwoordelijk voor de elektriciteitsnetten in Noord-Holland, Gelderland, Flevoland en Friesland,
-Enexis. Enexis (afkomstig van Essent) beheert het stroomnetwerk in (vrijwel geheel) Noord-Brabant, Limburg Overijssel, Drenthe en Groningen,
-Stedin. Stedin behoort tot de grotere netbeheerders in Nederland en is verantwoordelijk voor de stroomnetten in grote delen van de randstad, Zeeland en Utrecht,
-Westland Infra. Westland Infra is een kleine netbeheerder voor stroom en gas in de regio Westland en Midden Delfland.
-RENDO Netwerken. RENDO Netwerken onderhoudt en beheert een klein elektriciteitsnetwerk in de regio Overijsel (regio Steenwijk en Hoogeveen).
-Coteq Netbeheer.Coteq is een kleine netbeheerder voor stroom en beheert het stroomnetwerk in de regio Almelo, Oldenzaal en Goor.

Een analoge meter
Een analoge meter met draaischijf, is een oud type elektriciteitsmeter die een draaiende schijf heeft om het energieverbruik te meten. Deze meter wordt nog in veel Nederlandse meterkasten aangetroffen (het AD schrijft dat ongeveer een half miljoen Nederlandse huishoudens nog een draaischijfmeter hebben en dat de weigeraars vaak zonnepanelen bezitten, omdat salderen met de oude meter mogelijk blijft), maar in 2026 worden alle analoge meters vervangen voor een slimme of digitale meter. Wie blijft weigeren, kan een dwangsom tegemoet zien.

Verschil digitale meter en slimme meter
Een slimme meter is een digitale meter, maar niet alle digitale meters zijn slim. Een slimme meter leest automatisch de meterstanden uit en stuurt dit draadloos door naar de energieleverancier en netbeheerder terwijl een digitale meter dit niet doet.

Hoe sterk zijn de draadloze velden van een slimme meter?
De draadloze velden (straling) van 5G heeft een frequentie van 26 GHz, ook bekend als millimetergolven en wordt door experts als veilig beschouwd, mits binnen de geldende blootstellingslimieten. Deze limieten zijn vastgesteld door een internationale organisatie (ICNIRP) en worden in Nederland gehandhaafd. Hoewel de 26 GHz-band nog relatief nieuw is en er minder onderzoek naar is, zijn er geen aanwijzingen voor schadelijke effecten bij gebruik buiten de wettelijke normen.

De blootstelling die een slimme meter oplevert is te vergelijken met het normale gebruik van een mobiele telefoon. De slimme meter stuurt standaard één keer per maand een soort sms-bericht met gegevens over het energieverbruik van die maand naar de netbeheerder. Verder verstuurt de slimme meter een paar keer per dag een kort bericht om de verbinding open te houden. De slimme meter controleert dan of hij nog contact kan maken met de netbeheerder. Een mobiele telefoon doet dit ook, ook als er niet mee gebeld wordt. Zo’n bericht is vergelijkbaar met een kort sms’je. Een elektrogevoelige zal dus een digitale meter (ook de niet slimme) weigeren! De straling die een telefoon uitzendt, ongeacht of hij aan of uit staat, is elektromagnetische straling, en die valt in de categorie radiogolven. Afhankelijk van het model dat je hebt is het: hoe nieuwer de telefoon, hoe meer straling ook als je er niet mee belt. De ‘oude’ telefoons gaven enkel de hoogfrequente straling door wanneer je belde en de nieuwere (met internetfunctie, de smartphones) geven veel meer en vaker straling, zelfs wanneer de mobiele telefoon uitgeschakeld is. Dit komt doordat de telefoon, zelfs in de uitgeschakelde stand, nog steeds reacties van het elektromagnetisch veld kan ontvangen.

Elektrogevoelig
Elektrogevoeligheid is een term die wordt gebruikt voor de gezondheidsklachten die sommige mensen ervaren bij blootstelling aan elektromagnetische velden (3% van de bevolking in Nederland en verwacht wordt dat het aantal elektrogevoeligen in de toekomst fors kan oplopen wanneer de stralingsbelasting niet wordt teruggedrongen). Ondanks dat er wetenschappelijk geen bewijs is voor de link tussen de straling van EMV en elektrogevoeligheid, zijn er nu al legio mensen in ons land die elektrogevoelig zijn.

Wat je doen kunt?
In België wordt de analoge meter ook vervangen. Eerder dit jaar werd bekend dat meerdere Belgen zijn aangeklaagd en ook veroordeeld wegens het weigeren van een digitale meter die automatisch meterstanden doorgeeft. Daarmee zou het volgens begrippen van de RDI (Rijksinspectie Digitale Infrastructuur) een ‘slimme meter’ zijn. Een digitale energiemeter kan volgens de RDI namelijk geen meterstanden of andere informatie doorsturen naar de netbeheerder, een ‘slimme’ meter wel. De toezichthouder legt uit dat een ‘slimme’ meter is te herkennen aan de aanwezigheid van een p1-poort, een kleine, rechthoekige aansluiting die lijkt op een ouderwetse telefoonstekker (RJ-11 of RJ-12). Soms staat er “P1” of “DATA” bij de poort.

-Kies voor een bekabelde digitale meter. Sommige netbeheerders bieden een bekabelde versie van de digitale meter aan, die geen straling uitzendt via een draadloze verbinding.
-Vraag een vervanging aan: je kunt de netbeheerder vragen om de digitale meter te vervangen door een model zonder communicatiemodule of bluetooth.
-Beperk de blootstelling: als je de digitale meter niet kunt vervangen, kun je overwegen om de blootstelling aan de elektromagnetische velden te beperken door de meter op een grotere afstand van je leefruimte te plaatsen of door de ruimte rondom de meter af te schermen.

De digitale meter, net als andere elektronische apparaten, voldoen aan de wettelijke normen en zijn zogenaamd niet schadelijk voor de gezondheid. Echter, voor mensen met elektrogevoeligheid kan de blootstelling aan deze velden wel degelijk klachten veroorzaken. Als je ernstige klachten ervaart, is het raadzaam om contact op te nemen met een specialist op het gebied van elektrogevoeligheid.

Niet iedereen kan de analoge meter laten vervangen vanwege de gezondheid, wegens elektrogevoeligheid. Volgens de jongste inventarisatie hangen er nog 535.000 zogeheten Ferrarismeters in Nederlandse meterkasten. ‘Ieder huishouden heeft de afgelopen tien jaar al meerdere keren een aanbod gekregen om de ouderwetse meter te laten vervangen. Daar zijn ze niet op ingegaan. Dit zijn de notoire weigeraars’, zegt Theo Scholte van Netbeheer Nederland. Hallo netbeheerder; neem dan elektrogevoeligheid serieus! Dit lijkt wel op discriminatie. Wees maar blij dat je zelf niet elektrogevoelig bent.

Bronnen;
https://stralingsleed.nl/blog/de-mobiel-straalt-ook-al-is-die-uit/
https://www.energievergelijk.nl/onderwerpen/netbeheerders
https://stralingsleed.nl/blog/het-internationale-phonegate-schandaal-en-elektrogevoeligheid/
https://stralingsleed.nl/blog/draadloze-communicatie-en-de-icnirp-norm/