Vliegtuigmodus of vliegtuigstand
Alle smartphones, tablets en laptops kennen een zogeheten vliegtuigmodus. Wanneer de vliegtuigstand geactiveerd wordt, dus op AAN staat, schakel je alle draadloze verbindingen UIT. UIT betekent dan ook in de Nederlandse encyclopedie: niet in werking.

                                                                  De vliegstand staat AAN.

Waarom is er een vliegtuigstand
Mobiele telefoons verstoren de communicatie van vliegtuigen want ‘eenmaal in de lucht wordt het voor een telefoon steeds moeilijker om verbinding te maken met de zendmast op de grond. Dus stuurt hij steeds meer zendvermogen uit en wordt het risico op verstoring van de vliegtuigapparatuur groter.’ Veel van de navigatieapparatuur van een vliegtuig hebben namelijk  een zwak vermogen, waardoor hun signaal gemakkelijk wordt verstoord door de straling van de mobiele apparaten van passagiers. Daarnaast kan het gebeuren dat de piloten door de aanwezigheid van draadloze apparaten met een actieve zender, een storend geluid in hun koptelefoon horen. Dit is niet direct gevaarlijk, maar vooral heel irritant voor de piloot. Als er telefoons aan blijven staan, veroorzaken ze namelijk storing op de radio’s van het vliegtuig en dat horen piloten in hun koptelefoons. Ze horen dan een vervelend geluid: het geluid dat wanneer een telefoon te dicht bij een speaker wordt gehouden.

De vliegtuigstand na 2014 in een vliegtuig
Sinds 2014 is het in de EU niet meer verboden om elektronische apparaten in het vliegtuig te gebruiken. Luchtvaartmaatschappijen mogen nu zelf bepalen hoe ze hiermee omgaan.

Zo’n beetje alle Europese maatschappijen hebben tegenwoordig hetzelfde beleid. Dat ziet er als volgt uit:
-Elektronische apparaten mogen aan blijven, mits ze in de vliegtuigmodus staan*.
-Bluetooth apparaten zoals hoofdtelefoons mag je niet gebruiken.
-Laptops moeten opgeborgen zijn tijdens het taxiën, opstijgen en landen.

Alle verbindingen (gsm, bluetooth, wifi) moeten dus uit omdat je telefoon daarmee een potentieel gevaarlijke elektromagnetische straling veroorzaakt. En je laptop mag niet op schoot tijdens het opstijgen en landen omdat ‘ie het gangpad kan blokkeren of door de cabine kan schieten als er iets misgaat.

*Switch je naar vliegtuigmodus, dan blijft je GPS mogelijk gewoon aan staan. Met een navigatieapp kan de vlucht precies gevolgd worden. Wel handig om even het geluid van de app uit te zetten maar wel veel onwetendheid wat dit betekend voor de elektrogevoeligen onder ons die soms toch een vliegtuig moeten pakken. Die krijgen ongevraagd een dosis straling te verduren wat bij een elektrogevoelig iemand tot klachten leidt.

Picocell-zendmast
Bellen en internetten aan boord kan dus niet via de reguliere zendmasten omdat het bereik na het opstijgen snel wegvalt. Bij steeds meer luchtvaartmaatschappijen kun je echter gebruikmaken van ‘in flight’ mobiele telefonie en wifi. Met dank aan de picocell-zendmasten. De picocell van een vliegtuig staat in verbinding met een satelliet en kan zo spraak en data versturen én ontvangen. Daardoor wordt de zendkracht van een telefoon lager en wordt de apparatuur in de cockpit minder verstoord. Een geruststellende gedachte voor de smartphone gebruiker is dat vliegtuigapparatuur zo’n 30 jaar mee gaat. Dat binnen nu en twee, drie decennia de instrumenten in alle vliegtuigen vervangen zijn door nieuwe versies die volledig smartphoneproof zijn.

Help! Dan is de elektrogevoelige echt niet meer welkom in een vliegtuig. En vliegen is zo mooi zo boven de wolken, zo geweldig mooi om mee te maken:

                            Opname uit 2010 toen de mobiel (van anderen) gelukkig nog uit moest in een vliegtuig.

De elektrogevoelige en de vliegtuigstand in huis
Een elektrogevoelig iemand wíl juist geen wifi of draadloos en werkt dan ook bedraad op de laptop of computer. De wifi is overbodig en mag dus uit. Het vreemde is dat de elektrogevoelige dan het teken van de vliegtuigstand op de laptop AAN (op blauw) moet zetten om alle draadloze verbindingen uit te schakelen. Een paradox voor de elektrogevoelige. Iets om te weten want na een stroomstoring gaat de vliegtuigstand bij mij automatisch op UIT staan.

Een paradox
Een paradox is een schijnbare tegenstelling. Een paradox bestaat uit twee dingen die op het eerste gezicht niet kunnen, maar als je er dieper over nadenkt toch wel kunnen. Een paradox is een vorm van een stijlfiguur. Als de uitspraak vliegtuigstand AAN letterlijk geïnterpreteerd wordt, dan moet die dus op AAN zetten om alle draadloze verbindingen UIT te zetten. Voor een elektrogevoelig persoon is het erg belangrijk dat de vliegtuigstand er juist voor zorgt dat er GEEN draadloze verbinding mogelijk is. Geen wifi, geen Bleutooth. Dus alles moet UIT voor een elektrogevoelige en de vliegtuigstand (op mijn laptop) moet AAN. Net het tegenovergestelde voor elektrogevoeligen en voor de meeste mensen moet de vliegtuigstand UIT. Dit is de normale gang van zaken voor de meeste mensen en dus standaard. Hoe gemakkelijk is het om daar even niet aan te denken na een stroomstoring als elektrogevoelige.  Na een stroomstoring springt de vliegtuigstand automatisch op UIT terwijl die op AAN moet staan bij een elektrogevoelige.

De ontdekking
In week 45 van het jaar 2020 krijgen we een brief van de netbeheerder dat op 6 november de stroom eraf gaat tussen 12.30 en 13.00 uur wegens werkzaamheden. Als elektrogevoelige hebben we een gedrade laptop met monitor ertussen, toetsenbord (geen gebruik makend van het touchpad) en een balletjesmuis. Vervelend al die draden, maar noodzakelijk. Op tijd sla ik het word document op, zet ik koffie en vermaak me met een puzzel. Dan ga ik naar buiten (waar een lekker herfstzonnetje schijnt) en wacht tot de stroom er weer op zal komen te staan. Als ik 13.30 uur weer binnen kom is de stroom er weer op. Mijn man controleert de modem in de meterkast, want die springt, uit ervaring, na een stroomuitval altijd weer automatisch in de wifi stand. Neen, deze keer niet. Een dag later wil ik samen met een lotgenoot een manuscript digitaal maken. Gelukkig heeft hij de meter bij zich die meer meet dan mijn eigen meter. De meter slaat uit en het is meteen hoorbaar dat er een wifi signaal binnen komt. In mijn woonkamer! Daar waar alles is afgeschermd om de elektromagnetische velden te weren van alle draadloze! Hoe kan dit nu? Na eerst enorm geschrokken te zijn ga ik nadenken. Die stomme stroomstoring is de oorzaak en niet dat ikzelf per ongeluk de vliegtuigstand op UIT heb gezet! Ja, ik zat die middag en avond niet lekker in mijn vel. Warrig in mijn hoofd, veel ongecontroleerde schokken met de benen, vervelende pijn in mijn hele lichaam. Niet gedacht aan de stroomstoring want van vrijdag op zaterdag is er ergens iets wat deze klachten al veel langer uitlokt. Kijk na een stroomstoring altijd de modem na en de vliegtuigstand op de laptop of PC (een smartphone ook voor de elektrogevoeligen die nog een smartphone hebben).

Ook de draadloze telefoon op vliegtuigstand is niet altijd veilig voor de elektrogevoelige
Veel elektrogevoeligen gaan er van uit dat een mobiele telefoon in de vliegtuigstand geen straling afgeeft staat te lezen op stopUMTS. Een ervaringsverhaal:
Vanochtend checkte ik de mobiel van mijn 17 jarige zoon omdat ik me niet lekker voelde. Nee, hij staat gewoon op vliegtuigstand zag ik. Ik voelde me toch shaky van binnen en pakte mijn meter en zag dat de mobiel om de zoveel seconden piekte naar 500 microwatt/m². De wifi ontvanger stond wél aan. He? Daar had ik als niet mobiel gebruiker niet aan gedacht dat zo ’n wifi stand, de vliegtuigstand omzeilt.

Niet stralingsvrij
De vliegtuigstand zet bij een smartphone in eerste instantie alle apps en verbindingen uit, maar helemaal stralingsvrij is hij zeker niet. Naast het omzeilen van de wifi van sommige smartphones en het standaard aangaan na een stroomstoring, blijven allerlei zaken waarvoor geen verbinding nodig is, gewoon werken. Daardoor komt er nog steeds een klein beetje straling vrij. De enige manier om het zo goed als mogelijk stralingsvrij te krijgen is de telefoon uitzetten of de batterij eruit halen.
https://support.hp.com/nl-nl/document/c04935130
https://www.seniorweb.nl/tip/tip-de-vliegtuigmodus
https://www.simyo.nl/blog/waarom-vliegtuigmodus-tijdens-vliegen/
https://keeskrick.com/handig-de-halve-vliegtuigstand/
https://www.simyo.nl/blog/waarom-vliegtuigmodus-tijdens-vliegen/
https://www.stopumts.nl/doc.php/Voorlichting/10492/vliegtuigstand_mobiel_veilig_nee_dus_niet_altijd