Kernramp
In de nacht van 26 april 1986 ontplofte een reactor van de Tsjernobyl kerncentrale in de gelijknamige stad in de Oekraïne (destijds nog de Sovjet-Unie). Hierbij kwam een ongelooflijke hoeveelheid radioactieve straling* vrij: 400 keer meer dan bij de atoombomaanvallen in Hiroshima (6-8-1945) en Nagasaki (9-8-1945) Japan, door de Amerikaanse luchtmacht.

*Ioniserende straling is de verzamelnaam voor deze straling met hoge energie. Dit wordt in de volksmond ook wel radioactieve straling genoemd.

Door het gevaar van deze kankerverwekkende straling moesten meer dan honderdduizend omwonenden het gebied rond de kerncentrale van Tsjernobyl verlaten. Er werd toen destijds de ‘Chernobyl Exclusion Zone’ (CEZ) opgesteld en zonder toestemming was de toegang tot deze zone, die een oppervlakte van ongeveer 2600 km² bestrijkt, verboden. De mens is er nooit meer teruggekeerd na de kernramp, maar….. tal van diersoorten wel.

De wolf (Canis lupus)
Eén van de soorten die lijkt te gedijen in de CEZ is de grijze wolf (Canis lupus). De lokale populatie wolven is sterk gegroeid en heeft een dichtheid die zeven keer groter is dan in de nabije natuurreservaten. Hoe de dieren zo succesvol kunnen overleven ondanks de hoge stralingsniveaus, was lang een raadsel. Cara Love, evolutiebioloog en ecotoxicoloog aan Princeton University, houdt zich bezig met het bestuderen van de wolven.

Aangepast immuunsysteem, genetisch verschil
Uit onderzoek blijkt dat wolven in de CEZ die gedurende hun hele leven dagelijks worden blootgesteld aan meer dan 11.28 millirem straling (wat meer dan zes keer hoger is dan de wettelijke veiligheidslimiet voor mensen) in vergelijking met soortgenoten die elders leven, een aangepast immuunsysteem hebben! Daarnaast blijkt de wolvenpopulatie in de CEZ ook genetisch te verschillen dan de populaties erbuiten.

Onderzoek en tellingen onder leiding van professor Jim Smith, verbonden aan de universiteit van Portsmouth, beamen dat het wild in de regio van het rampgebied inderdaad rijk vertegenwoordigd is. Resultaten en conclusies van dit onderzoek verschenen in Current Biology*. Het aantal herten, wilde zwijnen en wolven ligt veel hoger dan voor de ramp met de kerncentrale.

* Current Biology is een tweewekelijks peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift dat alle gebieden van de biologie bestrijkt.

Ook wolven in Nederland
De laatste wolf in Nederland werd waarschijnlijk in 1868 gedood en sinds 1982 tekenden Europese landen, waaronder Nederland, een akkoord waarmee de wolf een beschermde diersoort werd. Sinds 2015 echter komen er in toenemende mate weer wolven voor in Nederland! In 2024 zijn de wolvenroedels gestegen naar 11 en er leven naar schatting 104-124 wolven in Nederland: 24 gevestigde wolven, 17-26 jaarlingen, 55-62 welpen en 8-12 zwervende wolven.

Wat heeft straling te maken met de groei van wolven
Er zijn verschillende soorten straling waaronder:
-Ioniserende straling. Dit wordt in de volksmond ook wel radioactieve straling genoemd. Deze straling komt onder andere voor in de industrie en de gezondheidszorg. Denk bijvoorbeeld aan het maken van röntgenfoto’s bij de tandarts (röntgenstraling). Of bij het opwekken van energie in een kerncentrale. Ioniserende straling kan ook op natuurlijke wijze ontstaan in de bodem (radon en thoron),
-Niet-ioniserende straling. Een belangrijke vorm hiervan is elektromagnetische straling, ook wel elektromagnetische velden (EMV’ den) genoemd. Deze straling komt bijvoorbeeld van elektrische apparaten, hoogspanningslijnen, zendmasten en mobiele telefoons. Ook de straling van de zon (ultraviolette straling) is niet-ioniserende straling.

Niet-ioniserende straling-Elektromagnetische velden
Overal waar sprake is van elektrische stroom of zendsignalen ontstaan elektromagnetische velden. De sterkte van deze elektromagnetische velden te laag om bekende effecten op de gezondheid te veroorzaken maar in de buurt van sommige bronnen kunnen de elektromagnetische velden leiden tot gezondheidseffecten. Wie hier in zijn werk mee te maken heeft moet daarom de juiste voorschriften in acht nemen.

Normen ICNIRP
De overheid (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) wil voorkomen dat de EMV of straling gevolgen heeft voor de gezondheid. Daarom is er een maximum voor toegestane straling. De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) controleert of o.a. de straling van alle draadloos gebruik, niet teveel straling veroorzaken. Nederland hanteert, net als de meeste andere Europese landen, de blootstellingslimieten van het ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection) een onafhankelijke internationale groep wetenschappers die blootstellingslimieten voor elektromagnetische straling opstelt van o.a. de zendmasten, mobiel en wifi. In 2020 heeft de ICNIRP de blootstellingslimieten geactualiseerd en zijn voor 5G: 700 megahertz (MHz), 3,5 gigahertz (GHz) en 26 GHz.

De wolven zijn immuun voor de verhoogde radioactieve straling
De Amerikaanse biologe Cara Love heeft een opmerkelijke ontdekking gedaan: de wolven die leven in de buurt van Tsjernobyl zijn zodanig geëvolueerd dat ze kunnen overleven in de radioactieve omgeving. Omdat de wolven al enkele generaties in het gebied leven, hebben hun genen zich aangepast aan de omstandigheden. Love onderzocht dit door halsbanden aan de dieren te hangen die “realtime metingen geven van waar de wolven zich bevinden en aan hoeveel straling ze worden blootgesteld.”

Genmutaties
De wolven in Tsjernobyl hebben bepaalde genmutaties ondergaan, volgens Love en hebben ze bepaalde genen ontwikkeld die hen weerbaarder zou maken tegen kanker. Die informatie zou kunnen helpen in het onderzoek naar hoe genmutaties de kans op het overleven van kanker zouden vergroten.

De mens en de niet-ioniserende straling van alle draadloos
Past de mens zich eveneens aan de straling nodig voor alle draadloos gebruik? Geeft de gevoeligheid voor al deze hoogfrequente velden, die sinds 1991 in ons land zo massaal aanwezig zijn, na 38 jaren ook genmutaties bij mensen? Bestaat er dan geen elektrogevoeligheid meer? Kan iedereen er dan tegen?

Bronnen;
https://www.kijkmagazine.nl/nieuws/populatie-wolven-in-tsjernobyl-groeit/
https://www.hetschaap.nl/nederland-telt-11-wolvenroedels-2-meer-dan-vorig-jaar/ https://www.hln.be/weer-en-wetenschap/kunnen-wolven-van-tsjernobyl-ons-helpen-in-strijd-tegen-kanker-hun-overlevingskans-bij-kanker-is-groter~a29da1b8/
https://www.rivm.nl/elektromagnetische-velden#:~:text=De%20sterkte%20van%20elektromagnetische%20velden,tijdseenheid%20noemt%20men%20de%20frequentie.
Foto: https://www.hetschaap.nl/nederland-telt-11-wolvenroedels-2-meer-dan-vorig-jaar/
https://www.animalstoday.nl/mens-schadelijker-natuur-tsjernobyl/
https://www.standaard.be/cnt/dmf20240210_93294163