Kinderen spelen meer met hun telefoon dan dat ze spelen. Spelletjes zoals knutselen, bouwen, tekenen, bordspellen als ganzenbord of vier op een rij en puzzelen. Of buitenspelen en met vriendjes als tikkertje, verstoppertje of schipper mag ik overvaren. Ruim 40 procent van de kinderen tot 6 jaar maakt gebruik van een smartphone, en gemiddeld zitten baby’s, peuters en kleuters wel vijf uur per dag op hun smartphone en op de middelbare school zegt een op de drie leerlingen de hele dag in de weer te zijn met sociale media. Niet iedereen kan hier tegen en hoe weet u nu of uw kind hier wel of niet tegen kan?

Het is een levensgroot technologisch experiment waar onze kinderen de proefkonijnen van zijn en niets heeft het dagelijks leven zo ingrijpend veranderd als de smartphone en de draadloze PC.

Uit onderzoek, gedaan onder 7000 kinderen in tien landen in Europa en het Midden-Oosten, waaronder Nederland, blijkt dat Nederlandse kinderen gemiddeld tien jaar oud zijn wanneer ze hun eerste telefoon of tablet krijgen.

Ouders zijn pioniers
De ouders van nu zijn de eerste generatie die hiermee te maken krijgen. Ze moeten zelf uitvogelen welke regels ze moeten opleggen en hoe streng ze die moeten handhaven. Ze moeten er zelf achter komen of de elektromagnetische velden schade geven aan een lichaam*. Ze kunnen hun ouders niet vragen hoe die dat vroeger deden, want toen waren er nog geen tablets en smartphones. De kinderen van nu hebben echter nooit een wereld zónder deze apparaten gekend.

*Draadloze apparaten verspreiden elektromagnetische velden (EMV). Een elektromagnetisch veld is een combinatie van een elektrisch- en een magnetisch veld, dat ontstaan door de beweging van elektrische ladingen. Deze velden zijn overal waar elektriciteit gebruikt wordt, zoals in elektrische apparaten, hoogspanningslijnen en zendmasten en zijn niet hoorbaar, onzichtbaar en niet te ruiken maar….. het is overal om ons heen aanwezig.

Is er een gevaar
Is 24 uur verblijven in de deze EMV, zoals vaak voorkomt, wel veilig? De Nederlandse overheid zegt niet expliciet dat draadloos gebruik altijd veilig is. Ze erkennen dat er elektromagnetische velden zijn, maar geven aan dat er op dit moment geen wetenschappelijk bewijs is dat deze velden schadelijk zijn voor de gezondheid. De ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection) stelt internationale richtlijnen op voor de blootstelling aan deze elektromagnetische velden (EMV), bedoeld om de gezondheid van mensen te beschermen. Deze richtlijnen worden door veel landen, inclusief Nederland, gebruikt als basis voor nationale regelgeving. Ze adviseren om voorzichtig te zijn en verstandig om te gaan met draadloze apparaten, zoals het beperken van blootstelling en het kiezen van bedrade verbindingen waar mogelijk.

Lekker ideaal
Het lijkt zo handig allemaal; draadloos internetten en werken op de laptop, iPad en mobiel. Geen gezeul met boeken, agenda’s en zware tassen. Duurzaam, praktisch en toekomstgericht zo klinkt het overal. Het punt is alleen, is het wel veilig? De Nederlandse overheid lijkt gebruikersgemak en economische winst boven gezondheid te stellen en verzuimt om scholen te informeren over de risico’s. Om blijvende gezondheidsschade te voorkomen zijn dringend maatregelen nodig.

De Raad van Europa en Resolutie 1815
Wereldwijd kan geen wetenschapper of instituut een veilig gebruik van de draadloze technologie garanderen. Tegelijkertijd toont de meerderheid van al het onderzoek aan dat dit een milieufactor is met ernstige negatieve biologische effecten, ver onder de huidige blootstellingsnorm. Desondanks worden bekabelde netwerken mondiaal op grote schaal vervangen door draadloze netwerken. Niet voor niets riep de Raad van Europa haar lidstaten daarom via Resolutie 1815* op om burgers beter te beschermen tegen de aantoonbare gezondheidsschade van draadloze techniek.

*Resolutie 1815 verwijst naar een resolutie van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa, aangenomen op 27 mei 2011, over de mogelijke gevaren van elektromagnetische velden en hun effect op het milieu. De resolutie benadrukt de noodzaak van voorzorgsmaatregelen en aanbevelingen om blootstelling te verminderen en het bewustzijn te vergroten.

Concrete aanbevelingen luidden:
-Minimaliseer blootstelling aan draadloze techniek, met name die van kinderen die het meest risico lijken te lopen op het ontwikkelen van tumoren. Geef voorrang aan bekabelde netwerken op school en ontwikkel vanuit de ministeries van Onderwijs, Milieu en Volksgezondheid gerichte informatiecampagnes die docenten, ouders en kinderen voorlichten over de risico’s van het gebruik van draadloze apparaten,
-Gebruik van mobiele telefoons zijn niet toegestaan in de klas en ook tablets of smartwatches sinds 2024.

Niet ioniserende straling
Van niet-ioniserende straling is bekend dat het schade kan veroorzaken, hoewel het minderkwalijk is dan ioniserende straling. Niet-ioniserende straling is een vorm van elektromagnetische straling, ook wel elektromagnetische velden genoemd. Bij elektromagnetische velden (EMV) wordt energie getransporteerd door elektrische en magnetische trillingen, die zich door de ruimte voortplanten, en niet te zien, te horen of te ruiken zijn. EMV kunnen zenuwen en spieren stimuleren en andere biologische processen beïnvloeden zoals;
-extreem zweten of juist helemaal niet zweten,
-krachtverlies in armen of benen,
-moeilijk lopen,
-pijnscheuten, tintelingen, krampen,
-ongewild urineverlies of moeite hebben met plassen,
-diarree of juist verstopping
-misselijkheid, een vol gevoel
-hartritmestoornissen,
-dubbelzien,
-duizeligheid.

Mobiele telefoons werken met elektromagnetische velden en niet-ioniserende straling omvat elektromagnetische velden. Niet-ioniserende velden hebben een lagere energie dan ioniserende straling en kunnen atomen of moleculen niet ioniseren. Ze gebruiken radiofrequente (RF) golven-elektromagnetische velden, om signalen te verzenden en te ontvangen naar en van zendmasten. RF-golven zijn een vorm van niet-ioniserende straling en niet-ioniserende straling is een vorm van straling met een lagere energie, die net niet genoeg kracht heeft om atomen of moleculen te ioniseren, en officieel elektronen te verwijderen. Radiogolven zijn in de meeste gevallen ibij blootstelling niet gevaarlijk, echter, bij zeer hoge intensiteiten kan opwarming van biologisch weefsel optreden. Waarschuwende wetenschappers die waarschuwen dat de mobiele telefonie wél schadelijk is voor de gezondheid, worden tegengewerkt.

De minister van Primair en Voortgezet Onderwijs doet niets om de blootstelling van Nederlandse schoolkinderen aan straling van o.a. wifi en mobiele telefoons tegen te gaan. Sommige scholen nemen daarom zelf maatregelen door:
-een smartphone verbod op school,
-een verbod op wifi. Wifi is de meest voorkomende draadloze technologie voor internettoegang op school. Scholen gebruiken wifi om leerlingen en leraren toegang te geven tot digitale leermiddelen, online bronnen en andere digitale hulpmiddelen,
-geen draadloze printers te willen. Sommige scholen hebben draadloze printers, waardoor leerkrachten gemakkelijk documenten kunnen printen vanaf hun laptops of tablets.
-geen tablets en laptops te gebruiken. Veel scholen gebruiken tablets en laptops als onderdeel van hun lesmateriaal. Deze apparaten maken verbinding met het wifi-netwerk om toegang te krijgen tot online bronnen en educatieve apps,
-geen digitaal schoolbord ook wel een interactief whiteboard genoemd te gebruiken. Deze wordt draadloos verbonden is met een computer.

Het onderwijs moet een veilige plek zijn voor kinderen
Dit betekend dat leerlingen (en leraren) zich beschermd moeten voelen tegen fysiek, psychisch en sociaal ongewenst gedragen en de vraag is of de draadloze technologie, waar bijna iedere school en scholier zich momenteel van bedient, wel veilig is? Als het gaat over wifi op school moet je niet alleen kijken naar dekking, snelheid en capaciteit, maar ook naar het minimaliseren van de elektromagnetische straling.
Onderwijskundige drs. Dolly Bootsma weet hoeveel onwetendheid er op het gebied van elektromagnetische velden bestaat: “Het valt me op dat er nog te weinig bewustzijn is over de relatie tussen straling en gezondheid. Bootsma’ s, man Jan Rutger Schrader, ingenieur elektrotechniek, werkte na zijn promotie in de micro-elektronica en communicatietechnologie bij het research-lab van een multinational. Daar bemerkte hij een effect van de draadloze technologie op zijn eigen gezondheid. Het bedrijf van Schrader heeft eco-wifi-routers voor consumenten ontwikkeld waarmee de straling met meer dan 90% gereduceerd kan worden. Jan Rutger verricht ook EMV-metingen in woningen en kantoren en geeft advies hoe deze zijn te verminderen.

In het boek “Overprikkeling bij kinderen” besteedt holistisch arts Karin Janssen, ook serieuze aandacht aan stralingsbelasting, waarbij ze eveneens enkele praktijkvoorbeelden beschrijft. “Steeds meer stralingsgevoelige kinderen komen in de problemen zonder dat ouders weten waarom. En dat aantal zal in de komende jaren aanzienlijk toenemen,” stelt Janssen. Omdat kinderen nog in de groei zijn en bovendien een dunnere schedelwand hebben, is de Belgische kinderoncoloog Stefaan van Gool, verbonden aan de Universiteit van Leuven er allesbehalve gerust op. In de ZEMBLA-aflevering ‘Ziek van je mobieltje’ uit 2012 waarschuwt hij al: ‘Kinderen worden veel blootgesteld en ook veel langer aan de straling. Wat de gevolgen daarvan gaan zijn, weten we pas binnen vijftig, zestig jaar. Dus je kunt eigenlijk zeggen: dit is een megagroot experiment.’

Vijf tips om jezelf en je kinderen tegen straling te beschermen
-Bekabel de verbindingen zoveel mogelijk. Wist je dat je zelfs een iPhone kunt bekabelen?
-Leg de telefoon niet onder het hoofdkussen en draag het toestel niet in broekzak of beha.
-Hou de telefoon tijdens het bellen op tenminste 2,5 cm afstand van het oor. Deze waarschuwing staat ook in de kleine lettertjes van de gebruiksaanwijzing
-Zet de wifi uit wanneer die niet gebruikt wordt (bv. ’s nachts), stel het zendvermogen lager in of gebruik een eco-wifi-router, die minder straling geeft en automatisch uit gaat als je geen wifi gebruikt.
-Gebruik geen DECT draadloze huistelefoon of -babyfoon. Kies in plaats daarvan voor bekabeld of voor de “eco- mode plus-versies”. Deze geven veel minder straling.

En laat kinderen zo lang mogelijk kind zijn; laat ze spelen!

Bronnen
https://decorrespondent.nl/15448/hoe-smartphones-onze-kinderen-ongelukkig-maken-en-wat-we-eraan-kunnen-doen/59f434c9-ab65-0985-0e4a-d1f8467772b7
https://www.jrseco.com/nl/straling-het-onzichtbare-gevaar-in-de-klas/
https://www.jrseco.com/nl/over-jrs/
https://www.jrseco.com/wp-content/uploads/Straling-Het_onzichtbare_gevaar_in_de_klas_DAK-1-1.pdf
foto: https://www.onderwijsland.com/nieuws/6899/de-beste-apps-voor-lesgeven-op-een-digibord
https://stralingsleed.nl/blog/verbied-op-alle-scholen-de-draadloze-telefoon-geef-onze-kinderen-een-eerlijke-kans/
https://stralingsleed.nl/blog/mag-de-wetenschap-niet-waarschuwen-voor-het-gevaar-van-ons-draadloos-gebruik/
https://radar.avrotros.nl/artikel/kinderen-spelen-meer-met-telefoon-dan-buiten-29327
https://www.zeistermagazine.nl/stralingsrisicofloraenfauna