De werkplek in de 21^ste eeuw is ingericht met veel draadloze apparatuur. Kantoren, scholen en winkels met wifi, smartphones, iPads, tablets, draadloze printers, digibord, slimme verlichting en elektronica. De vele draadloze apparaten maken de stralingsbelasting hoog door de onzichtbare, reukloze en niet te horen elektromagnetische velden en steeds meer werknemers krijgen klachten en melden zich ziek. Een juiste Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) kan duidelijk maken of een werkplek wel veilig en gezond is.

Wat zijn elektromagnetische velden?
Elektrische velden ontstaan door een elektrische lading of door veranderende magnetische velden. Magnetische velden ontstaan door een bewegende lading of door veranderende elektrische velden. Als de elektrische en magnetische velden aan elkaar gekoppeld zijn, spreken we van ‘elektromagnetische velden’.

Welke bronnen veroorzaken elektromagnetische velden?
Elektromagnetische velden komen van nature op aarde voor, onder andere door stromingen in het binnenste van de planeet en door bliksemontladingen (de natuurlijke elektromagnetische velden). Elektromagnetische velden kunnen ook kunstmatig worden opgewekt door activiteiten van mensen (de kunstmatige of technische elektromagnetische velden). Er zijn twee soorten kunstmatige bronnen van elektromagnetische velden en die kunnen verschillende effecten op het lichaam hebben. In de eerste plaats kunnen de velden ontstaan als bijproduct van de opwekking, het transport of het gebruik van elektriciteit (laagfrequent). Voorbeelden daarvan zijn hoogspanningslijnen, elektromotoren en las- apparatuur. In de tweede plaats kunnen elektromagnetische velden bewust worden opgewekt om materialen op te warmen of om draadloos informatie te verzenden. Voorbeelden daarvan zijn o.a. de inductie-kookplaat en alle zendinstallaties voor mobiele telecommunicatie (2G,3G,4G en 5G).

Ziekmakend
De kunstmatige elektromagnetische velden (straling) van alle draadloze apparaten kunnen iemand ziek maken. Vooral op je werkplek en/of school kunnen mensen klachten ontwikkelen die gerelateerd zijn aan stralingsklachten. Thuis is er de mogelijkheid om de elektromagnetische velden te elimineren:  https://stralingsleed.nl/blog/tips-om-de-elektromagnetische-velden-straling-thuis-te-verminderen/. Beginnende klachten die kunnen duiden op elektrogevoeligheid zijn:
-last van de ogen hebben achter het beeldscherm;
-hoofdpijn;
-jeuk;
-buikpijn, diarree;
-pijn in het schoudergebied, armen, polsen en handen;
-chronische vermoeidheid;
-hartritmestoornissen of hartkloppingen;
-spierspanning en krampen;
-tinnitus;
-‘s nachts niet kunnen slapen;
-depressief zijn en de diagnose burn-out krijgen.

Wat te doen
Wanneer het vermoeden er is dat de oorzaak de elektromagnetische velden zijn van alle draadloze apparatuur, maak dit kenbaar bij de werkgever, het bestuur of leidinggevende. Spreek je werkgever aan en vraag bescherming voor op je werk tegen bijvoorbeeld de elektromagnetische velden van de zendmast tegenover je werkplek. Haal hierbij de RI&E aan: https://www.rie.nl/elektromagnetische-velden-en-rie/ artikel 5 van de Arbeidsomstandighedenwet.

De Arbeidsomstandighedenwet
De Arbeidsomstandighedenwet of Arbowet in Nederland is in het leven geroepen om de kwaliteit van de Arbeidsomstandigheden enigszins te kunnen garanderen. Artikel 5 van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) gaat over de inventarisatie en evaluatie van risico’s (RI&E). Voor elektromagnetische velden op de werkvloer is hoofdstuk 6, afdeling 4b (RI&E)* van toepassing.

* Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en elektromagnetische velden (EMV)
Per 1 juli 2016 zijn er een aantal nieuwe bepalingen in het Arbobesluit opgenomen met betrekking tot Elektromagnetische velden (EMV). Het Arbobesluit geeft in artikel 5 nadere voorschriften en uitleg bij de RI&E voor EMV in de werkomgeving. De RI&E geeft een alternatief om maatregelen te treffen wanneer het vermoeden bestaat van klachten door de EMV van draadloze apparaten en/of zendmasten komen.
In de Arbowet staat: “De werkgever zorgt voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers”. Om de bereidwillige inzet van de werkgever te bevorderen, verplicht de wet de werkgevers om een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) en een plan van aanpak te maken. Daarin moeten bedrijven de voor hun geldende arbeidsrisico’s en maatregelen hiertegen, beschrijven. Met een risico-inventarisatie en –evaluatie binnen een bedrijf, worden de veiligheids- en gezondheidsrisico’s in kaart gebracht. Is het eenmaal in kaart gebracht dan wordt er een plan gemaakt om het risico weg te nemen of te beperken. De bedoeling is dat werknemers en werkgevers samen actief zijn, om een veilige en gezonde werkplek te creëren.

Wettelijke voorschriften elektromagnetische straling
Afdeling 4b Elektromagnetische velden, hoofdstuk 6 van het Arbeidsomstandighedenbesluit stelt eisen aan het gebruik van toestellen die schadelijke elektromagnetische velden kunnen uitzenden.

Hoofdstuk 6 afdeling 4b
In deze afdeling van de Arbowet wordt verstaan onder:
-actieniveaus: niveaus van elektromagnetische velden buiten het lichaam vastgesteld;
-directe biofysische effecten: effecten op het menselijk lichaam rechtstreeks veroorzaakt door de aanwezigheid ervan in een elektromagnetisch veld, waaronder:
1.thermische effecten, zoals opwarming van weefsel door absorptie van energie van elektromagnetische velden in het weefsel;
2. niet-thermische effecten, zoals stimulering van spieren, zenuwen of zintuigen;
-elektromagnetische velden: statische elektrische, statische magnetische en tijdsafhankelijke elektrische,
magnetische en elektromagnetische velden met frequenties tot 300 gigahertz (GHz);
-grenswaarden: grenswaarden voor de blootstelling, uitgedrukt in grootheden die de fysische effecten karakteriseren die door elektromagnetische velden in het lichaam worden geïnduceerd;
-grenswaarden voor effecten op de gezondheid: grenswaarden bij overschrijding waarvan werknemers effecten kunnen ondervinden die schadelijk zijn voor de gezondheid, zoals opwarming of stimulering van de zenuwen en het spierweefsel;
-grenswaarden voor effecten op de zintuigen: grenswaarden bij overschrijding waarvan werknemers voorbijgaande verstoringen van de zintuiglijke waarneming en geringe wijzigingen in de hersenfuncties kunnen ondervinden;
-indirecte effecten: effecten veroorzaakt door de aanwezigheid van een object in een elektromagnetisch veld, die een gevaar voor de veiligheid of de gezondheid kunnen opleveren:

De blootstellingslimieten
De officiële blootstellingslimieten in Nederland zijn erg hoog. Op advies van de Gezondheidsraad houdt de overheid de richtlijnen aan die het ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection) in 1998 heeft opgesteld (met een aanvulling voor 5G in 2020) Deze richtlijnen zijn gemaakt naar aanleiding van een thermisch effect (opwarmingseffect) van de kunstmatige EMV op een zak water met de vraag: hoeveel straling is er nodig om een zak zout water van 72 kg in 6 minuten, 1 graad op te warmen? Hier is geen rekening gehouden met biologische- en/of neurologische effecten op een organisme. Die lijken bij veel lagere blootstelling al op te treden. Een gespecialiseerde meetspecialist gaat vaak uit van de Standard der Baubiologische Messtechnik 2015 (SBM). Vraag hierna. Dit zijn richtwaarden die zijn samengevat in de SBM 2015 en ontstaan na jarenlange ervaringen van bouwbiologen, ongeacht de veel hogere officiële ICNIRP blootstellingslimieten die in Nederland gehanteerd worden. De SBM 2015 zijn waarden die blijken te volstaan om mensen met EHS-klachten weer goed te laten functioneren. Deze waarden liggen op sommige punten tot een factor miljoen (!) lager dan de limieten van het ICNIRP. Bij een gezonde en goede verhouding werknemer- werkgever zal de werkgever altijd het beste voor de werknemer willen.