Net op de laatste dag van 31 december 2020, besliste een rechtbank in Gelderland, dat een mobiele communicatiepunt niet zomaar geplaatst mag worden. Op basis van voortschrijdende wetenschappelijk inzicht veegde de rechter het deskundigenbericht van de Gezondheidsraad uit 2009 van tafel. Met dank aan Wilma de Jong die deze zaak met succes aanhangig heeft gemaakt.

 Gezondheid op kop zo kopte de Telegraaf op 31 december 2020 over de uitspraak van de rechtbank Gelderland dat een zendmast voor mobiele communicatie niet zomaar mag worden geplaatst zonder te kijken naar de bezwaren tegenover de gezondheidsrisico’s. Op basis van voortschrijdend wetenschappelijk inzicht veegde de rechter het deskundigenbericht van de Gezondheidsraad uit 2009 van tafel.

Doorbraak!
De uitspraak van de rechtbank op 18 december 2020 is van groot belang omdat de rechter oordeelt dat ook (zeer ruim) beneden de blootstellingsrichtlijnen verhoogde gezondheidsrisico’s niet uitgesloten zijn. Ook oordeelt de rechtbank dat de gezondheidsbelangen van omwonenden die gevoelig zijn voor straling betrokken moeten worden in de belangenafweging. In de Nederlandse jurisprudentie is het de eerste keer dat de blootstellingslimieten vanwege voortschrijdend wetenschappelijk inzicht niet langer leidend zijn. De rechter hecht bij zijn oordeel grote waarde aan het advies van de Gezondheidsraad van september 2020. Eerdere jurisprudentie van de Afdeling van de Raad van State (Afdeling) waarin het steeds verwijst naar een gedateerd deskundigenbericht lijkt daarmee van de baan. Deze uitspraak biedt kansen voor een nieuwe inhoudelijke discussie over de gezondheidseffecten door straling, ook beneden de limieten van de International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP), zowel in de rechtspraak als daarbuiten.

Wat voorafging
Gemeente Berkelland heeft op 17 juli 2018 een omgevingsvergunning verleend voor de bouw van een antennemast van bijna 40 meter hoog. Het bezwaarschrift van een inwoonster van Haarlo, woonachtig op 650 meter van de mast, is bij besluit van 15 maart 2019 niet-ontvankelijk verklaard, omdat zij geen belanghebbende zou zijn. Inwoonster heeft hiertegen beroep ingesteld. De vraag die de rechter moet beantwoorden is of eiseres gevolgen van enige betekenis ondervindt in de vorm van een verhoogd gezondheidsrisico als gevolg van de elektromagnetische velden (EMV) rond de zendmast.

Standpunt gemeente
De gemeente en de telecomprovider stellen zich op het standpunt dat de zendmast geen verhoogd gezondheidsrisico geeft voor eiseres. Gegeven de afstand van de woning van de inwoonster tot de zendmast, gaan zij er vanuit dat de veldsterkte van de EMV, vanaf ongeveer 328 m van de mast lager is dan 1 V/m. Die sterkte ligt zeer ruim onder de zogenaamde ICNIRP-blootstellingslimiet. Bij de hier gebruikte frequentiebandbreedte variëren de veldsterktes tussen de 39 V/m en 61 V/m. Volgens de gemeente bestaan er onder deze limiet geen verhoogde gezondheidsrisico’s, en al helemaal niet bij veldsterktes onder de 1 V/m.

Standpunt eiseres
Inwoonster betoogt dat zij wel degelijk een verhoogd gezondheidsrisico ondervindt van de zendmast, ook bij een veldsterkte lager dan 1 V/m. De conclusies van onder meer de ICNIRP en het deskundigenbericht van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (StAB) over de gezondheidseffecten zijn gebaseerd op onjuiste informatie en mogen daarom niet ten grondslag worden gelegd aan de besluitvorming. Er zijn sinds dit deskundigenbericht uit 2009 vele wetenschappelijke publicaties verschenen waaruit onder mee naar voren komt dat EMV (elektromagnetische velden) mogelijk kankerverwekkend zijn en dat ook gezondheidseffecten kunnen optreden bij zeer lage blootstellingsintensiteit. Ook zijn de limieten alleen gebaseerd op thermische korte-termijneffecten en niet op lange-termijn effecten waar het bij blootstelling aan zendmasten om gaat.

5G heeft een veel grotere capaciteit en biedt snellere gegevensoverdracht dan de eerdere generaties mobiele telecommunicatie. Maar in de samenleving zijn ook zorgen over de mogelijke invloed van 5G op de gezondheid. Daarom heeft de Tweede Kamer de Gezondheidsraad om advies gevraagd. De raad kan geen antwoord geven op de vraag of blootstelling aan 5G-frequenties daadwerkelijk gezondheidsrisico’s oplevert. Dat komt doordat niet bekend is bij welke mate van blootstelling effecten kunnen optreden en ook niet hoe hoog de blootstelling van mensen zal zijn na ingebruikname van de 5G-systemen.

Meer twijfel over gezondheidseffecten door elektromagnetische velden (EMV)
Het adviesrapport van de Gezondheidsraad van 2 september 2020 laat duidelijk meer twijfel bestaan over mogelijke gezondheidseffecten bij blootstelling aan EMV dan in de eerdere adviezen van de Gezondheidsraad het geval was. In het rapport staat dat:
-Bij blootstelling aan 5G-frequenties niet duidelijk is bij welk niveau van blootstelling gezondheidsschade optreedt;
-Het nodig is de feitelijke blootstelling te weten na uitrol van 5G;
-Er verbanden zijn tussen EMV en bepaalde ziekten;
-Er samenhang is tussen blootstelling aan straling en bepaalde biologische processen.

Voortschrijdend wetenschappelijk inzicht
Er is sprake is van een voortschrijdend wetenschappelijk inzicht over de gezondheidseffecten. Er zijn door inwoonster vele wetenschappelijke publicaties aangedragen waardoor de rechter tot het oordeel komt dat gezondheidseffecten niet uitgesloten zijn, zelfs bij lage veldsterktes. Wat bijvoorbeeld is aangevoerd door inwoonster is de mogelijkheid dat blootstelling aan EMV leidt tot kanker. In 2011 heeft de IARC-WHO EMV al als ‘mogelijk kankerverwekkend ’geclassificeerd en latere onderzoeken bewijzen dat er een verband is tussen EMV en kanker.

Geen 5G proeven en geen 5G gebruik. Eerst zeker weten of het voor veel mensen foute boel is.

 

Foto; https://pixabay.com/nl/photos/cel-toren-5g-signaal-wifi-dongle-5390644/