De nachthemel is nooit helemaal zwart. Naast het licht van de kosmos gloeit de atmosfeer van de aarde zelf ook heel zwak, doordat er hoog boven de planeet chemische reacties plaatsvinden. De nachthemel is dus altijd enigszins ‘verlicht’. Het licht dat satellieten en ruimtepuin weerkaatsen, komt daar sinds 2020 bij bovenop en dat is erg zorgwekkend! https://www.scientias.nl/de-nachthemel-wordt-steeds-lichter-en-dat-is-zorgwekkend/

Door toedoen van satellieten en andere door mensen in de ruimte geslingerde objecten raakt de nachthemel flink lichtvervuild
Dat schrijven onderzoekers in het blad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters, in maart 2021. Satellieten, ruimtepuin en andere objecten die in een baan om de aarde vliegen, laten de nachthemel op lichten. Op sommige plekken is de nachthemel daardoor wel meer dan 10 procent lichter dan wanneer de afwezigheid van die objecten in het geval zou zijn geweest, zo schatten de onderzoekers. En in veel gevallen zorgen de satellieten er zo eigenhandig voor dat een gebied volgens officiële maatstaven te boek komt te staan als ‘lichtvervuild’. https://ras.ac.uk/news-and-press/news/satellites-contribute-significant-light-pollution-night-skies

Massa’s satellieten
Met name de vloot van de Starlink satellieten van SpaceX, geven een extra lichtvervuiling SpaceX ( Space Exploration Technologies Corp.) sinds 24 mei 2019. Starlink is gevestigd in Hawthorne Californië en eigendom van Elon Musk. Met dit netwerk wilt SpaceX internet overal op aarde gaan aanbieden. SpaceX wil het aantal satellieten in totaal tot 42.000 brengen. Met alle andere bedrijven erbij komt het beoogde aantal satellieten wel op 100.000 satellieten. https://stralingsleed.nl/blog/5g-doorgeven-via-de-vele-satellieten-geen-goed-idee/

Bijgewerkt tot 27 mei 2021: Starlink-28-missie
Op 26 mei 2021, lanceerde SpaceX de 29ste batch van ongeveer60 internetsatellieten voor de Starlink-megaconstellatie. Deze missie vergrootte het totale aantal gelanceerde Starlink-satellieten tot 1.745 eenheden https://findstarlink.com/#2798873;3.

Satellietoperators, zoals SpaceX, hebben onlangs gewerkt om de helderheid van hun ruimtevaartuigen te verlagen door ontwerpwijzigingen.

Ondanks deze verzachtende inspanningen, zal het collectieve effect van een sterke toename van objecten in een baan om de aarde voor velen de ervaring van de nachtelijke hemel veranderen.

Satellieten voor de telescoop
Het is niet voor het eerst dat onderzoekers zich buigen over de impact die satellieten en andere objecten in een baan om de aarde op onze nachthemel hebben. Zo is er bijvoorbeeld al veel aandacht voor satellieten nog voordat de satellieten voor 5G gelanceerd worden. Satellieten die regelmatig acte de présence geven op de telescoopbeelden (als heldere puntjes of streepjes) van astronomen. Satellieten die er al waren vóór de lancering van de 5G satellieten zoals de:
-communicatiesatelliet. Verzorging van telefoon, radio, televisie en internet;
-navigatie-satelliet. Voor plaatsing op aarde met Global positioning system (GPS) zoals o.a. Gallileo;
-oberservatiesatelliet. Observatie van bijvoorbeeld milieuverontreiniging, het maken van landkaarten en het observeren van het heelal;
-spionagesatelliet, eigendom van overheden en met een hoge GSD ( Ground Sampling Distance):
-onderzoekssatelliet, voor wetenschappelijk onderzoek;
-weersatelliet. Observatie van de toestand van de atmosfeer ten behoeve van weersverwachtingen en klimaatonderzoek.

Lichtvervuiling in Nederland gezien vanuit de ruimte. Astronaut André Kuipers nam deze foto in 2012 vanuit het internationale ruimtestation ISS. Foto: ESA/NASA

 De helderheid van de nachtelijke hemel
Voor het nieuwe onderzoek keken de onderzoekers echter niet hoe satellieten het zicht van de telescopen (voorgoed) op aarde in 2020, veranderen. In plaats daarvan gingen ze na hoe alle objecten in een baan om de aarde – van satellieten tot ruimtepuin – de nachthemel voor waarnemers veranderd heeft. Onze ogen zijn niet scherp genoeg om, net als telescopen, individuele satellieten waar te nemen en daar hinder van te ondervinden. Maar we kunnen wel het gecombineerde effect dat al die objecten samen op de helderheid van de nachthemel hebben, zien, die verlicht wordt.

Verrassend
Voor dit onderzoek gingen de wetenschappers na hoeveel lichter de nachthemel door toedoen van satellieten en ruimtepuin nu precies wordt. “Omdat het nog nooit bestudeerd was, wisten we niet goed wat we moesten verwachten”, legt onderzoeker John C. Barentine uit (astronoom, historicus, auteur, beleidsmedewerker en wetenschaps-communicator). “We waren verrast dat het effect zo groot was; veel groter dan we dachten. We hebben ons model en onze berekeningen daarop nog eens nauwkeurig nagelopen, om er zeker van te zijn dat we geen fout hadden gemaakt. Maar na die controles was het resultaat nog steeds dat ruimte-objecten ervoor zorgen dat de nachthemel zeker 10 procent lichter wordt dan deze door toedoen van natuurlijke lichtbronnen in en voorbij de aardse atmosfeer al is.”

Vóór de 5G satellieten
Die data(zeker 10%) stamt echter nog uit de periode vóór werd aangevangen met de bouw van enorme satellietconstellaties, zoals Starlink (van SpaceX), Amazon en OneWeb. Dit effect is nog niet eens meegerekend op de nachthemel. “Eigenlijk onthullen we hoe de situatie was voor het tijdperk van de enorme satellietconstellaties begon. Daarom stellen we ook dat je die 10 procent toename in helderheid van de nachthemel als een ondergrens moet zien; de komende jaren wordt de nachthemel alleen maar lichter.”

Mét 5G satellieten
Zo stellen ruimtevaartorganisaties zoals NASA zich nu openlijk vragen bij het grote aantal satellieten die in lage banen om de Aarde al cirkelen en nog gaan cirkelen. Zo zou met de komst van een dergelijk netwerk van satellieten de kans op botsingen veel groter worden en zou bijvoorbeeld het Starlink netwerk interferenties kunnen veroorzaken.

Ruimteafval
Maar bij SpaceX zijn ze er van overtuigd dat hún Starlink satellieten voor weinig ruimteafval gaan zorgen aangezien deze allemaal worden voorzien van een eigen elektrisch propulsiesysteem (voorstuwingssysteem) waardoor deze bestuurbaar zijn en botsingen moeten voorkomen.

Verstoring astronomische observaties
Daarnaast maken ook heel wat astronomen zich grote zorgen over dit project met 5G satellieten. Zo zouden de vele duizenden Starink satellieten de astronomische observaties kunnen verstoren wanneer deze lichtsporen aan de nachtelijke hemel veroorzaken. Om dit probleem aan te kaarten startte de Italiaanse sterrenkundige Steffano Gallozzi een petitie waarmee professionele astronomen oproepen om het Starlink project meteen stop te zetten. De petitie werd op 9 januari gestart en al vrij snel inmiddels door meer dan duizend professionele astronomen ondertekend.

Astronomische waarnemingen vanaf de grond kunnen ernstig worden geschaad door de voortdurende inzet van grote satellietvloten ter voorbereiding op de volgende generatie telecommunicatie. Eeuwenlang hebben de astronomische waarnemingen vanaf de grond geleid tot uitzonderlijke vooruitgang in ons wetenschappelijk begrip van de natuurwetten. Momenteel wordt het vermogen van astronomische instrumentatie vanaf de grond bedreigd door de inzet van satellietvloten.

https://astronomersappeal.wordpress.com/2020/01/09/astronomers-appeal
Foto: https://www.spacepage.be/artikelen/waarnemen/algemeen/hoe-kunnen-we-de-starlink-satellieten-waarnemen-aan-de-hemel
https://www.stopumts.nl/doc.php/Artikelen/12049/redirhttps://npokennis.nl/longread/7740/ruimteafval-ramp-in-wording-of-oplosbaar-probleem